Umowa sprzedaży to jedna z najpowszechniej zawieranych umów cywilnoprawnych. Na jej podstawie następuje przeniesienie ze sprzedającego na kupującego własności przedmiotu umowy w zamian za określoną kwotę pieniężną. Sporządzenie tego typu umów w większości przypadków nie wymaga udziału notariusza, jednak aby miały one moc sprawczą, powinny być prawidłowo skonstruowane. W poniższym tekście zostały dokładnie omówione poszczególne elementy umowy sprzedaży.

Czym dokładnie jest umowa sprzedaży?

Zgodnie z art. 535 Kodeksu cywilnego: „Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę”.

Umowa sprzedaży znajduje zastosowanie we wszelkich transakcjach konsumenckich, dla których prawo nie przewiduje odrębnych przepisów. Mimo to pozostaje wiążący i niesie ze sobą obowiązki zarówno ze strony kupującego, jak i sprzedawcy.

Obowiązki kupującego wynikające z umowy sprzedaży

Kiedy kupujący zobowiązuje się do zakupu danej rzeczy, musi przede wszystkim zapłacić sprzedawcy cenę przez niego wskazaną bądź ustaloną w drodze negocjacji. Ponadto do jego obowiązków należy odebranie przedmiotu sprzedaży w ustalonym terminie.

Obowiązki sprzedawcy wynikające z umowy sprzedaży

Zawierając umowę sprzedaży, sprzedawca zobowiązuje się do przeniesienia prawa własności przedmiotu umowy na kupującego.

Kolejnym obowiązkiem przypadającym sprzedającemu jest wydanie przedmiotu sprzedaży kupującemu. Musi wydać go wraz ze wszystkimi częściami i dokumentami uprawniającymi do pełnego korzystania z rzeczy, jeżeli takowe istnieją. Co więcej, wydanie przedmiotu powinno nastąpić w miejscu i czasie ustalonym przez obydwie strony. Może być ono również przeprowadzone poprzez wysyłkę i powierzenie przedmiotu firmie przewozowej. Jeżeli następuje zwłoka w wydaniu przedmiotu sprzedaży kupującemu, a kolejne terminy okazują się bezskuteczne, kupujący może odstąpić od umowy sprzedaży.

Ostatni obowiązek sprzedawcy względem kupującego polega na udzieleniu wszelkich informacji, instrukcji i wyjaśnień o jego własności będącej przedmiotem sprzedaży. Powinien zrobić to w sposób zrozumiały, jasny i niewprowadzający w błąd. Do obowiązków informacyjnych należy także umożliwienie kupującemu sprawdzenia rzeczy pod względem jej funkcjonowania i jakości.

Co może być przedmiotem umowy sprzedaży?

• Kodeks cywilny głosi, że przedmiotem umowy sprzedaży może być:
• każda rzecz materialna (ruchomości i nieruchomości),
• energia (elektryczna, cieplna),
• nierzeczowe dobra materialne (gazy, ciecze, kopaliny),
• rzeczy niematerialne (prawa majątkowe),
• zwierzęta,
• zespoły rzeczy i praw (przedsiębiorstwa, gospodarstwa rolne).

Natomiast przedmiotem sprzedaży nie mogą być rzeczy niezbywalne (np. autorskie prawa osobiste), a także wyłączone z obrotu (np. tkanki ludzkie).

Umowa sprzedaży — kiedy można ją sporządzić samodzielnie, a kiedy musimy pójść do notariusza?

Większość umów sprzedaży rzeczy można sporządzić samodzielnie, bez udziału notariusza. Oczywiście należy przy tym zadbać, aby taki dokument zawierał wszystkie niezbędne informacje.

Natomiast w sytuacji, gdy przedmiotem umowy jest nieruchomość, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub przedsiębiorstwo (albo inna instytucja, w przypadku której sprzedawane są nie tylko przedmioty, ale też związane z nimi prawa), taka umowa sprzedaży musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego.

Umowa sprzedaży krok po kroku — jakie informacje musimy zawrzeć?

Niezbędne elementy prawidłowo skonstruowanej umowy sprzedaży to:

• miejsce i data zawarcia umowy,
• dane stron zawierających umowę z dokładnym określeniem, kto jest kupującym, a kto sprzedającym (imiona, nazwiska, adresy, PESEL, nazwa i adres firmy, NIP),
  określenie przedmiotu umowy oraz ewentualnie jego cech,
• ustaloną cenę,
• sposób i termin zapłaty kwoty umowy sprzedaży,
• termin wydania przedmiotu umowy,
• odręczne lub certyfikowane podpisy obu stron.

Co powinna zawierać umowa sprzedaży samochodu i jak ją prawidłowo przygotować?

Nieco inaczej powinna wyglądać umowa sprzedaży samochodu lub innych pojazdów silnikowych. Aby była ona ważna, a kupujący mógł bez trudu przerejestrować pojazd na siebie, a sprzedawca zgłosić zbycie pojazdu w urzędzie, koniecznie należy uwzględnić w zapisach umowy:

• rodzaj, markę i model pojazdu,
• roku produkcji,
• numer rejestracyjny,
• numer nadwozia (VIN),
• pojemność i numer silnika,
• kolor samochodu.

Warto także zadbać, aby umowa sprzedaży auta zawierała informację o tym, jaki jest aktualny stan techniczny pojazdu (zwłaszcza, jeśli dochodzi do sprzedaży samochodu uszkodzonego). Dzięki takiemu zapisowi zbywca pojazdu zabezpiecza się przed nieuczciwym kupującym, który mógłby wnieść roszczenie o odszkodowanie za sprzedaż niesprawnego auta.

Notarialna umowa sprzedaży — jak wygląda i co zawiera?

Według przepisów, umowy sprzedaży nieruchomości, spółdzielczych własnościowych praw do lokalu oraz zbiorów przedmiotów i praw wymagają formy aktu notarialnego. Tego typu umowę sporządza notariusz na podstawie uzyskanych od stron informacji, a strony podpisują ją w jego obecności. Mogą to zrobić osobiście lub przez osobę upoważnioną — potrzebne jest pełnomocnictwo w formie aktu notarialnego, a w przypadku udzielenia go poza granicami Polski, w formie przewidzianej przez prawo obowiązujące w danym państwie. Po podpisaniu aktu notarialnego notariusz powiadamia odpowiedni organ państwowy o zaistnieniu danych czynności cywilnoprawnych.

Uwaga! Umowa sprzedaży nieruchomości bez zachowania formy aktu notarialnego jest bezwzględnie nieważna!

• Akt notarialny sprzedaży powinien zawierać następujące elementy:
• szczegółowe dane stron,
• datę i miejsce zawarcia umowy,
• dane notariusza i adres siedziby kancelarii,
• oświadczenia stron,
• stwierdzenie odczytania, przyjęcia i podpisania dokumentu,
• odręczne podpisy stron i notariusza.

Więcej na temat umowy sprzedaży nieruchomości możesz przeczytać na naszej stronie internetowej: https://www.pannotariusz.pl/umowa-sprzedazy/.

Sporządzenie umowy sprzedaży — Podsumowanie

Umowa sprzedaży w formie pisemnej jest dokumentem regulującym warunki przeniesienia własności przedmiotu umowy ze sprzedającego na kupującego. Jej sporządzenie pociąga za sobą szereg obowiązków, które dotyczą obu stron. Ze strony sprzedającego są to przeniesienie własności, wydanie rzeczy oraz poinformowanie kupującego o wszelkich jej cechach i sposobie użytkowania. Natomiast ze strony kupującego jest to zapłata ceny za przedmiot umowy oraz jego odbiór.

Mimo że większość umów sprzedaży można sporządzić samodzielnie, to istnieją przypadki, w których należy skorzystać z pomocy notariusza. Należą do nich sprzedaż nieruchomości, spółdzielczych praw własnościowych oraz zespołów składających się z różnych przedmiotów i praw (np. przedsiębiorstwa). W takim przypadku umowy sporządzone bez zachowania formy aktu notarialnego są nieważne.

Piotr Chełstowski
Absolwent studiów magisterskich na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Po ukończeniu studiów pracował jako asystent notarialny w kilku warszawskich kancelariach notarialnych, a następnie odbył etatową aplikację notarialną przy Izbie Notarialnej w Warszawie. Obecnie prowadzi własną kancelarię notarialną w Warszawie.

Zdarza się, że znajdujemy nieruchomość, która odpowiada naszym potrzebom, jednak z jakiegoś powodu nie jesteśmy w stanie w danym momencie dokonać podpisania umowy finalizującej jej zakup. Nie musi to jednak być jednoznaczne z rezygnacją z transakcji. Na takie okoliczności Kodeks cywilny przewiduje możliwość sporządzenia umowy przedwstępnej sprzedaży, która staje się formą zabezpieczenia interesów, zarówno kupującego, jak i sprzedającego. Zarazem staje się ona gwarantem zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości w przyszłości.
Sprawdź, na czym polega umowa przedwstępna sprzedaży mieszkania, działki lub domu i co musisz wiedzieć przed jej podpisaniem!

umowa przedwstępna kupna mieszkania podpisywana u notariusza przez małżeństwo

Czym jest umowa przedwstępna sprzedaży i w jakiej sytuacji można ją zawrzeć?

Umowa przedwstępna sprzedaży mieszkania, działki lub domu jest oświadczeniem podpisywanym przez sprzedawcę oraz nabywcę, w którym obydwie strony zobowiązują się w przyszłości do zawarcia umowy przyrzeczonej (czyli aktu notarialnego przeniesienia własności). Podpisuje się ją w przypadku, kiedy następuje jakiś ważny powód uniemożliwiający zawarcie właściwej umowy w danym momencie.

Może być to np. oczekiwanie na decyzję przyznania kredytu hipotecznego (banki zazwyczaj wymagają przedłożenia umowy przedwstępnej), sprawdzanie nieruchomości pod kątem możliwości budowy, trwający dział spadku lub podział działki na mniejsze części itp.

Forma zawarcia umowy przedwstępnej

Umowa przedwstępna może być zawarta zarówno w formie aktu notarialnego, jak i standardowej formie pisemnej jako umowa cywilnoprawna. Obie postaci umowy przedwstępnej są ważne, jednak różnica tkwi w tym, jakie niosą za sobą skutki prawne:

• umowa przedwstępna sprzedaży w formie aktu notarialnego umożliwia każdej ze stron do dochodzenia swoich praw z niej wynikających przed Sądem, jeżeli z jakiegoś powodu druga strona wycofa się z transakcji;
  
• umowa przedwstępna sprzedaży w formie pisemnej cywilnoprawnej nie daje prawa do dochodzenia praw z niej wynikających przed Sądem, natomiast każda ze stron może ubiegać się o stosowne odszkodowanie jeśli druga strona uchyliła się od zawarcia umowy właściwej.

Umowę przedwstępną traktuje się jako oświadczenie woli obu stron, tj. od dnia zawarcia umowy przedwstępnej potencjalny kupujący może być pewien, że nieruchomość nie zostanie sprzedana innemu zainteresowanemu, natomiast sprzedający ma przeświadczenie, że działka, dom lub mieszkanie zostanie od niego odkupione i nie musi szukać innych kupców. Można więc powiedzieć, że podstawowym skutkiem umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości jest zobowiązanie do podpisania umowy przyrzeczonej.

Na co zwrócić uwagę przed zawarciem umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości?

Decydując się na zawarcie umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości, powinniśmy zawsze uważać, czy jest ona zgodna z art. 389 Kodeksu cywilnego. W zapisach tego artykułu możemy znaleźć informację, że umowa przedwstępna powinna zawierać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej. Do nich należą takie elementy, jak:

• określenie stron umowy, czyli ich dokładnych danych osobowych,
• dokładne określenie przedmiotu umowy sprzedaży, czyli rodzaj i numer księgi wieczystej nieruchomości, dokładne położenie, numer działki i powierzchnię, a także opis budynku i jego stanu;
• określenie oszacowanej wartości nieruchomości, czyli ustalonej ceny sprzedaży, a także sposobu płatności,
• dokładny termin zawarcia umowy przyrzeczonej, najlepiej w formie konkretnej daty, po której upływie każda ze stron będzie mieć rok na dochodzenie roszczeń wynikających z niedotrzymania zapisów umowy przedwstępnej,
• kwota zadatku i kary umownej, jeżeli zostały ustalone.

Ponadto w umowie przedwstępnej warto zawrzeć jasno określone przypadki, w których obie strony mogą od umowy odstąpić, jak również oświadczenie sprzedającego, że jest wyłącznym właścicielem nieruchomości, jak również jest ona wolna od wad prawnych i fizycznych, a także nie jest siedzibą prowadzonej działalności gospodarczej.

Umowa przedwstępna a zadatek na rzecz zawarcia umowy przyrzeczonej

Często przy zawieraniu umowy przedwstępnej sprzedający domaga się od kupującego uiszczenia kwoty zadatku, w celu potwierdzenia zainteresowania nieruchomością i zabezpieczenia sprzedającego w przypadku rozwiązania umowy przed jej zakończeniem. Jego wysokość oraz sposób zapłaty są zazwyczaj uzgadniane przez strony indywidualnie. Zwykle zadatek wynosi od 5% do 10% wartości nieruchomości i jest wliczany na poczet ostatecznej kwoty sprzedaży mieszkania, działki lub domu.

Zgodnie z art. 394 Kodeksu cywilnego, w razie odmowy zawarcia umowy przyrzeczonej, strona sprzedająca może bez wyznaczania kolejnego terminu podpisania umowy sprzedaży odstąpić od umowy przedwstępnej i tym samym zachować zadatek. Natomiast jeżeli założenia wynikające z umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości nie zostały wypełnione z winy sprzedającego, kupujący ma prawo do żądania dwukrotności wpłaconego zadatku.

Zdarza się również, że w umowie przedwstępnej pojawia się nie zadatek, a zaliczka. W świetle prawa są to dwie różne formy. Podczas gdy zadatek jest zabezpieczeniem umowy, które w razie jej niewykonania przechodzi na jedną ze stron, zaliczka pełni jedynie zadanie kwoty rezerwacji, która w razie niewywiązania się z umowy wraca w całości do kupującego, nie dając gwarancji finalizacji zakupu.

Czy można uchylić zawarcie umowy przyrzeczonej?

Niestety przepisy Kodeksu cywilnego nie regulują okoliczności, w których jedna ze stron mogłaby się wycofać z umowy przedwstępnej. Natomiast istnieje zapis, według którego strony ją zawierające mogą samodzielnie ustalić warunki w umowie przedwstępnej, o ile nie sprzeciwiają się one zasadom współżycia społecznego i naturze zobowiązania.

Może oznaczać to, że w wyniku dobrej woli którejś ze stron, umowa przedwstępna sprzedaży może zostać unieważniona bez większych roszczeń. Niestety w przypadku, w którym nie ma odpowiednich zapisów w umowie lub istnieje wzmianka o możliwości dochodzenia odszkodowania czy kary umownej, należy liczyć się z możliwością poniesienia kosztów wycofania się z takiej umowy. Roszczeń można dochodzić od dnia, w którym miała być podpisana umowa przyrzeczona.

Czasami rozwiązanie umowy przedwstępnej sprzedaży powinno być poprzedzone pisemnym wezwaniem strony zwlekającej do spełnienia żądania zawarcia umowy przyrzeczonej, z podaniem nowego terminu, w którym powinno się zawrzeć umowę ostateczną sprzedaży. Jeżeli jest to bezskuteczne, strona ta ma prawo do odstąpienia od umowy i dochodzenia roszczeń.

Czy warto sporządzić umowę przedwstępną u notariusza?

Mimo że umowa przedwstępna sprzedaży mieszkania lub innej nieruchomości (w przeciwieństwie do aktu notarialnego przenoszącego własność) nie wymaga sporządzenia jej w formie aktu notarialnego, aby ją podpisać, warto udać się do notariusza. Spisanie umowy nie jest kosztowne, a daje obu stronom lepsze zabezpieczenie w przypadku problemów z jej wykonaniem. Ponadto sporządzenie notarialnej umowy przedwstępnej skutkuje możliwością jej wpisu do Księgi wieczystej nieruchomości w dziale „Prawa, roszczenia i ograniczenia”. Sporządzenie umowy przedwstępnej u notariusza może zwiększyć moc prawną transakcji i zmniejszyć ryzyko sporów między stronami w przyszłości.

Umowa przedwstępna kupna mieszkania, nieruchomości — podsumowanie

Umowa przedwstępna sprzedaży mieszkania lub innej nieruchomości to wstępne oświadczenie woli, w którym sprzedający zobowiązuje się sprzedać nieruchomość, a kupujący zobowiązuje się ją kupić. Określane są w niej także podstawowe warunki sprzedaży, takie jak opis przedmiotu transakcji, cena, termin i sposób zapłaty, stan prawny nieruchomości, a także ewentualny zadatek czy kwota kary umownej. Zadatek jest zarazem częścią ostatecznej kwoty płatności, jak również zabezpieczeniem umowy przedwstępnej.
Umowa przedwstępna jest wiążąca dla obu stron, a jej ewentualne rozwiązanie może skutkować dochodzeniem roszczeń wynikających z niedotrzymania warunków umowy. Jeżeli była to umowa z podpisem notarialnie poświadczonym, prawa mogą być egzekwowane sądownie.
Co więcej, w takim przypadku strony mają prawo ubiegania się o wpis zawartej umowy przedwstępnej do Księgi wieczystej działki w dziale III. Wpis takiego roszczenia nie jest obowiązkiem stron, ale uprawnieniem, z którego mogą skorzystać.

Piotr Chełstowski
Absolwent studiów magisterskich na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Po ukończeniu studiów pracował jako asystent notarialny w kilku warszawskich kancelariach notarialnych, a następnie odbył etatową aplikację notarialną przy Izbie Notarialnej w Warszawie. Obecnie prowadzi własną kancelarię notarialną w Warszawie.

Umowa najmu okazjonalnego – co to jest?

Umowa najmu okazjonalnego uregulowana jest w ustawie z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2020 roku, poz. 611), w art. od 19a do 19e ww. ustawy.

Umowa najmu okazjonalnego oraz oświadczenie najemcy o poddaniu się egzekucji

Zgodnie z definicją ustawową umowa najmu okazjonalnego lokalu jest umową najmu lokalu mieszkalnego, którego właściciel, będący osobą fizyczną, nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie wynajmowania lokali. Umowa taka musi zostać zawarta na czas na czas oznaczony, nie dłuższy niż 10 lat. Do zawarcia takiej umowy przepisy wymagają zachowania formy pisemnej, jednak na życzenie stron notariusz może sporządzić umowę najmu okazjonalnego w formie aktu notarialnego lub poświadczyć podpisy stron na takiej umowie.

Właściciel zgłasza zawarcie umowy najmu okazjonalnego lokalu naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania właściciela w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia najmu. Na żądanie najemcy właściciel ma obowiązek przedstawić potwierdzenie tego zgłoszenia.

Umowa najmu okazjonalnego – załączniki

Do umowy najmu okazjonalnego należy załączyć następujące załączniki:

1. oświadczenie najemcy w formie aktu notarialnego, w którym najemca poddał się egzekucji i zobowiązał się do opróżnienia i wydania lokalu używanego na podstawie umowy najmu okazjonalnego lokalu w terminie wskazanym w żądaniu opróżnienia lokalu sporządzonym przez Wynajmującego na piśmie opatrzonym urzędowo poświadczonym podpisem – oświadczenie to składane jest po podpisaniu umowy najmu okazjonalnego
2. wskazanie przez najemcę innego lokalu, w którym będzie mógł zamieszkać w przypadku wykonania egzekucji obowiązku opróżnienia lokalu
3. oświadczenie właściciela lokalu lub osoby posiadającej tytuł prawny do lokalu, o wyrażeniu zgody na zamieszkanie najemcy i osób z nim zamieszkujących w lokalu wskazanym w oświadczeniu – na żądanie wynajmującego oświadczenie to może być złożone przez właściciela lokalu lub osobę posiadającą tytuł prawny do lokalu w obecności notariusza, na którym to oświadczeniu notariusz poświadczy podpis takiej osoby, przy czym jeżeli wynajmujący wyrazi na to zgodę, wystarczy zachowanie zwykłej formy pisemnej

Po podpisaniu umowy najmu okazjonalnego lokalu mieszkalnego oraz uzyskania załączników o których mowa w pkt. 2) i pkt. 3) powyżej, najemca jest zobowiązany, w terminie określonym w umowie, do złożenia w formie aktu notarialnego oświadczenia, w którym poddał się egzekucji i zobowiązał się do opróżnienia i wydania lokalu używanego na podstawie umowy najmu okazjonalnego lokalu w terminie wskazanym w żądaniu.

Jakie dokumenty oraz informacje potrzebuje notariusz aby przygotować akt notarialny – oświadczenie o poddaniu się rygorowi egzekucji?

Aby notariusz mógł przygotować stosowne oświadczenie, musi wcześniej otrzymać następujące dokumenty i informacje:

1. podpisaną przez strony umowę najmu okazjonalnego
2. oświadczenie właściciela lokalu lub osoby posiadającej tytuł prawny do lokalu, o wyrażeniu zgody na zamieszkanie najemcy i osób z nim zamieszkujących w lokalu wskazanym w oświadczeniu
3. dane osobowe najemcy

Dokumenty te oraz informacje należy dostarczyć notariuszowi albo osobiście, albo za pośrednictwem poczty elektronicznej na adres e-mail: kancelaria@pannotariusz.pl (w takim przypadku oryginały dokumentów należy przynieść ze sobą na umówiony termin spotkania w kancelarii).
Po weryfikacji przez notariusza dokumentów możliwe jest umówienie terminu na dokonanie czynności. Do złożenia oświadczenia wymagana jest obecność jedynie najemcy, przy czym zwyczajowo do kancelarii przychodzą zarówno najemca, jak i wynajmujący, co oczywiście nie stanowi problemu. W ten sposób każda ze stron otrzyma od ręki stosowny wypis aktu notarialnego.

Umowa najmu okazjonalnego – czynności komornika

Umowa najmu okazjonalnego lokalu wygasa po upływie czasu, na jaki była zawarta lub ulega rozwiązaniu po upływie okresu wypowiedzenia tej umowy. Po wygaśnięciu lub rozwiązaniu umowy, jeżeli najemca dobrowolnie nie opróżnił lokalu, właściciel doręcza najemcy żądanie opróżnienia lokalu, sporządzone na piśmie opatrzonym urzędowo poświadczonym podpisem właściciela, które zawiera m. in. wskazanie terminu, nie krótszego niż 7 dni od dnia doręczenia żądania najemcy, w którym najemca i osoby z nim zamieszkujące mają opróżnić lokal.

W przypadku bezskutecznego upływu tego terminu, właściciel składa do sądu wniosek o nadanie klauzuli wykonalności aktowi notarialnemu. Po otrzymaniu klauzuli wykonalności właściciel składa wniosek egzekucyjny wraz z tytułem wykonawczym do komornika. Komornika, jak i wierzyciela – właściciela lokalu nie obowiązują wówczas przepisy o konieczności zapewnienia osobie eksmitowanej lokalu tymczasowego (zastępczego), zaś komornik dokonuje eksmisji do lokalu wskazanego w chwili zawarcia umowy najmu przez najemcę.

W razie jakichkolwiek pytań proszę o kontakt poprzez formularz kontaktowy lub bezpośrednio na adres e-mail kancelaria@pannotariusz.pl

Więcej o umowie najmu okazjonalnego oraz oświadczeniu najemcy o poddaniu się egzekucji znajduje się pod tym wpisem.

Piotr Chełstowski
Absolwent studiów magisterskich na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Po ukończeniu studiów pracował jako asystent notarialny w kilku warszawskich kancelariach notarialnych, a następnie odbył etatową aplikację notarialną przy Izbie Notarialnej w Warszawie. Obecnie prowadzi własną kancelarię notarialną w Warszawie.